Dat tabaksgebruik bij de belangrijkste vermijdbare ziekte- en doodsoorzaken behoort, daar hoeven we gezondheidsactoren niet van te overtuigen. Toch nog even de omvang aangeven: nog steeds rookt bijna 1 op 5 volwassen Belgen, met jaarlijks 14.000 vroegtijdige overlijdens tot gevolg. Jongeren beginnen gemiddeld op 16,6 jaar met roken. Tussen 15 en 24 jaar zien we al 15% rokers waarvan de meeste dagelijks. Correcte lokale cijfers ontbreken echter maar op basis van Belgische cijfers kunnen we ervan uitgaan dat onze stad zo'n 9.200 rokers zal tellen, waarvan jongeren een aanzienlijk deel uitmaken. En dan hebben we het nog alleen over wie in Turnhout woont, niet over wie er werkt, leert of ontspant.
Roken vermindert niet enkel de gemiddelde levensverwachting met ongeveer 7 jaar, maar is ook een belangrijke oorzaak van de sociale gradiënt in gezondheidstoestand. Rokers met een laag opleidingsniveau zijn doorgaans jonger begonnen en roken meer en zwaardere sigaretten per dag. Stoppen is des te moeilijker gezien de dagelijkse leefomstandigheden. Hun levensverwachting wordt met meerdere jaren verminderd t.o.v. hoogopgeleiden. Kennis van de gezondheidsrisico’s van tabak is wel in alle bevolkingslagen evenveel aanwezig. Er is duidelijk meer nodig dan informatie!
Roken is een van de gezondheidsthema’s waar potentieel de grootste gezondheidswinst te halen is. Mensen die niet roken of stoppen met roken winnen gezonde levensjaren. De strijd tegen tabak is echter niet populair. Uiteraard niet bij rokers voor wie stoppen wegens het verslavend effect een hele opgave is, maar zeker ook bij belanghebbenden in productie en distributie. Ondanks de mogelijkheid om met tabaksbeleid aan meer gelijke gezondheidskansen te werken die op hun beurt tot meer participatiekansen leiden, is rookstop en rookpreventie ook in welzijnssectoren en armoedebestrijding een thema dat nog (te) dikwijls vermeden wordt.
Generatie Rookvrij is geen verhaal van nieuwe rookverboden. Het is niet gericht tégen rokers. We willen de rokers net vragen om ons te helpen. Om mee het goede voorbeeld te geven. Rokers willen zelf ook niet dat hun kinderen beginnen roken. Samen willen we streven naar een samenleving waar niemand nog (over)lijdt aan de gevolgen van roken en meeroken.
De aanpak die we daarvoor voorstellen steunt op twee pijlers, die elkaar versterken:
1. We voorkomen dat er nieuwe rokers komen. Enerzijds door kinderen rookvrij te laten opgroeien. Anderzijds door jongeren te beschermen tegen de verleiding om te beginnen met roken.
2. We dringen het aantal rokers terug door rokers te stimuleren en met effectieve hulp te ondersteunen om te stoppen met roken. Bij de realisatie van deze pijlers geven we speciale aandacht aan het terugdringen van de gezondheidsongelijkheid waarvoor roken een van de belangrijke oorzaken is.
Het college van 23 september 2021 keurde reeds principieel de evolutie naar een meer rookvrije stad goed. De ondertekening van het algemene charter Generatie Rookvrij is de eerstvolgende stap in deze richting waarmee we alle partners van het gezondheidsnetwerk extra kunnen motiveren om eveneens het charter te ondertekenen. Een concreter actieplan werken we verder met hen uit, zodat er een breed draagvlak ontstaat.
De gemeenteraad keurt de ondertekening van het "Charter alliantie voor een rookvrije samenleving" goed.
De gemeenteraad neemt kennis van de nota "op weg naar een rookvrij Turnhout" en gaat akkoord met de getrapte uitwerking van acties om van onze stad een meer rookvrije stad te maken.