Zoals hierboven geschetst, wordt de SBT geconfronteerd met meerdere infrastructurele problemen die een structurele, kwaliteitsvolle oplossing vragen. De herbestemming en renovatie van de kerk De Blijde Boodschap in de Parkwijk biedt de ideale oplossing voor school en buurt.
Omwille van de in deze beslissing opgenomen argumenten en motivering acht de gemeenteraad het noodzakelijk in het belang van zowel de stad als de Stedelijke Basisschool Turnhout om:
Verder engageert de gemeenteraad zich om de geledingen van de schoolraad goed op de hoogte te houden van de verdere evolutie en hen waar mogelijk te betrekken.
I. Motivering voor de verhuizing van de kleutervestiging Stadspark, Steenweg op Tielen 1, naar de gerenoveerde voormalige kerk Parkwijk, Lode Peetersplantsoen 1, na afloop van het schooljaar 2023-2024 en voor de start van het schooljaar 2024-2025
a) De bouw van het nieuwe sportcomplex biedt belangrijke voordelen voor de SBT maar maakt het behoud van de kleutervestiging Stadspark op diezelfde locatie onhaalbaar
In het Strategisch Meerjarenplan 2020-2025 van stad Turnhout staat de bouw van een nieuwe stedelijke sporthal voor zowel Campos als de SBT als doelstelling opgenomen. Als locatie voor het nieuwe sportcomplex werd een zone gedefinieerd in het stadspark, ten westen van het stadion en ten zuiden van Campos.
De selectie van deze zone kwam tot stand na een zeer uitgebreid onderzoek van diverse potentiële sites, toegelicht in de gemeenteraadscommissie van 3 december 2020 (zie de toelichting onder ‘2. Een nieuwe huisvesting voor kleutervestiging Stadspark).
Het nieuwe sportcomplex zal de SBT niet alleen modernere sportinfrastructuur en meer capaciteit (beschikbare schooluren) bieden, de nieuwe locatie betekent ook een aanzienlijke tijdswinst voor de basisschool. Zo zal de huidige, ruim 800m wandelafstand tussen de basisschool en de bestaande sporthal (Steenweg op Zevendonk 18) dankzij de nieuwe locatie gereduceerd worden tot ca 500 meter, wat bijna een halvering is in afstand en tijd.
De gemeenteraad verleende in zitting van 14 december 2020 goedkeuring aan de selectievereisten, de raming en de plaatsingsprocedure van de ontwerpopdracht. In zitting van 22 april 2021 keurde het college van burgemeester en schepenen een lijst van 4 geselecteerde kandidaten goed. Zij werden uitgenodigd om een offerte met ontwerpvoorstel in te dienen.
Uit de vier ingediende offertes blijkt dat in elk van de vier ontwerpvoorstellen het nieuwe sportcomplex op of pal tegen de huidige locatie van de kleutervestiging stadspark wordt gesitueerd. Dit betekent dat het huidige gebouw van de kleutervestiging sowieso zal moeten verdwijnen om de werfinrichting en de bouw van het nieuwe sportcomplex, gepland in 2024-2025, mogelijk te maken.
Op 18 november 2021 gunde het college van burgemeester en schepenen de ontwerpopdracht aan Archilles/ZJA.
b) De verhuizing van de kleutervestiging Stadspark naar Lode Peetersplantsoen 1 biedt belangrijke infrastructurele voordelen voor zowel de kleutervestiging als de basisschool
We vermeldden eerder dat:
Nu het duidelijk is geworden dat de kleutervestiging Stadspark omwille van de bouw van het nieuwe sportcomplex niet langer op de huidige locatie kan blijven, wil de stad de opportuniteit gebruiken om de voormalige kerk om te bouwen tot een volwaardige, kwaliteitsvolle afdeling van de SBT, bestaande uit:
Er wordt naar gestreefd de renovatie klaar te hebben tegen eind 2023.
Op 18 november 2021 keurde het college van burgemeester en schepenen de lastvoorwaarden en gunningswijze voor de aanstelling van een ontwerpteam voor het verbouwen van de kerk Parkwijk tot kleuterschool met polyvalente ruimtes goed. Op die manier kon, in afwachting en onder voorbehoud van het overlegtraject met de schoolraad en de finale beslissing over de verhuizing van de kleutervestiging Stadspark, alvast gestart worden met de voorbereiding voor de aanstelling van een ontwerper.
De nodige kredieten werden hiervoor in december 2021 in het meerjarenbudget ingeschreven.
De verhuizing van de twee kleuterklassen in het Stadspark naar de gerenoveerde, meer kwaliteitsvolle en duurzame kleuterinfrastructuur in de Parkwijk betekent ontegensprekelijk een kwaliteitsverbetering voor zowel de kleuters als het personeel. Bij de renovatie dienen de ontwerprichtlijnen ‘Naar een inspirerende leeromgeving – instrument voor duurzame scholenbouw’ te worden gevolgd (https://www.agion.be/sites/default/files/images/PU_IDS_Uittreksel_3_2.pdf) die o.a. aandacht vestigen op het belang van het binnenmilieu (akoestiek, daglicht en kunstlicht, luchtkwaliteit, thermisch comfort en zomercomfort).
Door alle kleuters, met uitzondering van de oudsten, vanaf 1 september 2024 (start schooljaar 2024-2025) onder te brengen in de nieuwe kleuterinfrastructuur, komt eveneens noodzakelijke ruimte vrij in de basisschool. Op die manier wordt ook het structureel tekort aan ruimte in de basisschool Parkwijk opgelost.
c) De verhuizing van de kleutervestiging Stadspark naar Lode Peetersplantsoen 1 biedt belangrijke pedagogische voordelen voor zowel de kleutervestiging als de basisschool
De renovatie van het voormalige kerkgebouw biedt de kans om het gebouw volledig af te stemmen op de huidige pedagogische noden en inzichten. Het bijeenbrengen van beide vestigingen in de Parkwijk, op nauwelijks 250 meter van elkaar, vergemakkelijkt de samenwerking tussen leerkrachten en de verdere ontwikkeling van nieuwe pedagogische methodieken.
De SBT wil in de kindvriendelijke context van de Parkwijk als brede school het verschil maken voor kleuters en leerlingen. Door de kleuters bijeen te brengen in een nieuwe, aangepaste infrastructuur nabij de basisschool worden pedagogische methodieken zoals team- en co-teaching makkelijker. Het samenwerken van verschillende leerkrachten maar ook van leerkrachten en niet-leerkrachten (zoals experts of zorgleraren) blijkt meer en meer een krachtige hefboom te zijn voor kwaliteitsvol onderwijs voor elk kind, met aandacht voor werkbaar werk voor elke leraar. De leerkrachten staan er bij de voorbereiding, uitvoering en reflectie niet alleen voor. De methodiek faciliteert coöperatieve werkvormen maar ook het intensief begeleiden van de leerlingen, het gericht observeren, gedifferentieerd en klas doorbrekend werken en het inspelen op de individuele talenten.
d) De verhuizing van de kleutervestiging Stadspark naar Lode Peetersplantsoen 1 biedt belangrijke kansen om de band tussen enerzijds de beide vestigingen van de SBT en anderzijds de SBT en de buurt Parkwijk te versterken
Het bijeenbrengen van beide vestigingen in de Parkwijk vergemakkelijkt niet alleen de samenwerking tussen leerkrachten en de verdere ontwikkeling van nieuwe pedagogische methodieken. Het zal er tevens voor zorgen dat de kleuters gemakkelijker doorstromen naar de eigen basisschool. Analyse van de cijfers van de afgelopen 14 schooljaren (zie bijlage 1: 2008-2009 tot heden) leert dat het percentage kleuters dat vanuit de kleutervestiging Stadspark doorstroomt naar het eerste leerjaar in de basisschool Parkwijk jaarlijks erg varieert maar over een periode van 14 schooljaren gemiddeld 23,5% bedraagt. Dit voortschrijdend gemiddelde ligt een heel stuk lager dan de 82% doorstroming bij de kleuters van de basisschool. Wel is het zo dat het percentage doorstromers vanuit de kleutervestiging Stadspark de laatste jaren onmiskenbaar in stijgende lijn is: van 13,8% in 2012-2013 tot 39,1% in het huidige schooljaar 2021-2022. Door de verhuizing naar de Parkwijk zal dit percentage vermoedelijk verder stijgen, zeker in combinatie met het overbrengen van de oudste kleuters naar de basisschool vanaf het schooljaar 2024-2025. Op die manier versterkt de verhuizing de samenwerking tussen beide vestigingen en de werking van de SBT als geheel.
Aanvullend aan de schoolfunctie voorziet het bouwprogramma voor de renovatie van de kerk nog enkele polyvalent inzetbare lokalen die zowel tijdens als buiten de schooluren gebruikt kunnen worden voor gemeenschapsversterkende (buurt)activiteiten. Hiertoe zullen bij de renovatie de nodige voorzieningen worden getroffen, zoals afsluitbare bergruimtes en - indien nodig - aparte toegangen en/of toegangscontrole. Door deze buurtfunctie zal de schoolwerking nog nauwer betrokken worden bij het maatschappelijk leven in de wijk, wat de band tussen ouders, buurt en school verder zal versterken.
e) De eventuele nadelen van de verhuizing van de kleutervestiging Stadspark naar Lode Peetersplantsoen 1 voor ouders en leerkrachten zijn (zeer) beperkt en wegen niet op tegen de vele voordelen
i. Afstand woonplaats – school: geen tot beperkte negatieve impact
De afstand tussen de huidige kleutervestiging Stadspark (Steenweg op Tielen 1) en de nieuwe locatie na verhuizing, Lode Peetersplantsoen 1, bedraagt slechts ca 800 meter (zowel te voet, met de fiets als met de wagen).
Van de huidige kleuters die naar de vestiging Stadspark gaan, woont de grote meerderheid momenteel in de zuidelijke buurten binnen de ring. 5% woont op een afstand van 400 meter of minder van de kleutervestiging Stadspark. 18% woont op 2 kilometer of verder (zie bijlage 2)
Als we op basis van de woonplaats van de huidige kleuters een simulatie maken (wat als ze zich voortaan naar Lode Peetersplantsoen 1 moeten verplaatsen?), dan stellen we vast dat:
Conclusie: het aandeel kleuters (en ouders) dat een grotere afstand moet afleggen wordt groter maar die afstand blijft ruim onder de twee kilometer. De toename in afstand hangt af van het vervoersmiddel en het traject maar is globaal gezien eerder beperkt (gemiddeld 400 meter, maximaal 800 meter) en bijgevolg aanvaardbaar.
ii. Impact op leerlingenaantal: vermoedelijk beperkte negatieve impact
Het aantal kleuters in de kleutervestiging Stadspark bedroeg:
De verhuizing van de kleuters van de vestiging Stadspark naar Lode Peetersplantsoen 1 zal plaatsvinden na afloop van het schooljaar 2023-2024 en voor aanvang van het schooljaar 2024-2025.
Deze verhuizing zal impact hebben op de instappers die dit schooljaar 2021-2022 in de vestiging Stadspark starten/zijn gestart. Het gaat momenteel om 9 kleuters (9 gezinnen).
Ouders die de volgende schooljaren hun kleuters laten starten in de kleutervestiging Stadspark zullen vooraf op de hoogte worden gebracht van de verhuizing.
Het is moeilijk in te schatten of, en zo ja, in welke mate de bekendmaking van de verhuizing a) ouders van reeds ingeschreven kleuters zal aanzetten om hun kleuters alsnog voor de verhuizing weg te halen uit de SBT en b) toekomstige ouders zal afschrikken om hun kleuter(s) in te schrijven in de kleutervestiging Stadspark.
De vermelde infrastructurele en pedagogische voordelen van de verhuizing, het stijgend voortschrijdend gemiddelde (over 5 jaar) van doorstromers vanuit de kleutervestiging Stadspark naar de basisschool Parkwijk en de relatief beperkte impact op de afstand van de woonplaats naar de school, laten ons vermoeden dat de verhuizing beperkte negatieve impact zal hebben op het kleuteraantal in de vestiging Stadspark. Door de toekomstige verhuizing en de daaraan verbonden voordelen goed te communiceren, kunnen eventuele negatieve gevolgen worden beperkt of zelfs voorkomen.
Er kan redelijkerwijze worden verondersteld dat:
Het leerlingenaantal van de SBT wordt sinds begin 2020 negatief beïnvloed door gezinnen die noodgedwongen wegtrekken uit de Parkwijk als gevolg van de renovatie- en nieuwbouwprojecten van de sociale huisvestingsmaatschappij De Ark. Ten vroegste in 2024 is terug een stijging te verwachten van het aantal wooneenheden in deze buurt. Tegen 2030 zou terug de oorspronkelijke capaciteit van ca 440 wooneenheden bereikt worden.
Los van de situatie met De Ark voorspelt de onderwijscapaciteitsmonitor een lichte stijging van het aantal kleuters en lagere schoolkinderen voor de zuidelijke wijken (+46 tegen 2030), wat op te vangen valt binnen de huidige beschikbare capaciteit.
Voor de financiering blijven de huidige rationalisatienormen (gemeenten met meer dan 500 inwoners per km²) ook na de verhuizing gewoon van toepassing. Dit betekent dat de kleutervestiging Stadspark (en de toekomstige kleutervestiging Parkwijk) minstens 20 kleuters moet behouden. Dit is realistisch.
iii. Impact op de leerkrachten: geen negatieve impact
Er zijn op dit moment 150 lestijden toegekend aan de SBT die ingevuld worden door in totaal 8 kleuterleiders:
Op basis van gekende pensioenplannen zijn er 3 kleuterleiders die op pensioen gaan in de loop van de 3 volgende schooljaren. Als ook rekening wordt gehouden met 1 TADD die tegen 2024 allicht vast benoemd zal zijn, mag het aantal toegekende lestijden in deze periode niet dalen onder de 106u (daling van 29%). Het is weinig realistisch dat dit zal gebeuren. Zo lang dit niet gebeurt, is er geen negatieve impact voor het huidige lerarenkorps.
De eventuele toename in afstand tussen woonplaats en school blijft beperkt (zie i).
De nieuwe huisvesting zal moderner en duurzamer zijn dan de huidige en beter aangepast aan de pedagogische methodieken (zie b en c).
Algemene conclusie: de eventuele nadelen van de verhuizing voor ouders en/of leerkrachten zijn (zeer) beperkt en wegen niet op tegen de vermelde voordelen voor beide groepen.
f) De verhuizing van de twee kleuterklassen vindt om pedagogische redenen beter plaats na afloop van het schooljaar 2023-2024 en voor aanvang van het schooljaar 2024-2025 in plaats van in de loop van het schooljaar 2023-2024
Vanuit de schoolraad kwam op 6 december 2021 het unaniem advies om de verhuizing te laten ingaan vanaf 1 september (dus bij aanvang van het schooljaar) en niet gedurende een schooljaar “omdat dan de oudste kleuters tweemaal op een schooljaar van school moeten veranderen”.
Op het ABOC van 13 december 2021 stelde de vakbondsafvaardiging vast dat verhuizen in de loop van een schooljaar mogelijk niet het (pedagogisch) meest geschikte moment is en suggereerde om hierover het advies van OVSG in te winnen.
Op 02/02/2022 liet OVSG hierover per e-mail het volgende weten:
“Juridisch zijn beide opties mogelijk. Maar wij sluiten ons aan bij het advies van de schoolraad en de bezorgdheden van de vakbondsafgevaardigde. Vanuit pedagogisch perspectief lijkt het ons ook aangewezen om de verhuis pas op 1 september te organiseren”.
Het argument dat de oudste kleuters dan tweemaal op een schooljaar van school moeten veranderen, zoals door de schoolraad gesteld, berust op een misverstand. Op basis van het intentiebesluit zullen de oudste kleuters van de Stadsparkvestiging eenmaal verhuizen in de loop van het schooljaar 2023-2024 (naar de kerk) en opnieuw bij aanvang van het nieuwe schooljaar op 1 september 2024 (naar de basisschool). Geen enkele kleuter zal in een schooljaar tweemaal moeten verhuizen. Wel klopt het dat sommige kleuters in dit geval twee schooljaren na elkaar van locatie veranderen.
Het schoolbestuur begrijpt dat het voor de kleuters, hun ouders en de leerkrachten minder optimaal kan zijn om gedurende een lopend schooljaar te moeten verhuizen naar een andere locatie. Dit vergt opnieuw een aanpassing die energie zal vragen van alle betrokken partijen, wat ten koste kan gaan van de pedagogische onderwijspraktijk op dat moment.
Het schoolbestuur sluit zich dan ook aan bij het unaniem advies van de schoolraad, het ABOC en OVSG om de verhuizing van de twee kleuterklassen van de Steenweg op Tielen 1 naar Lode Peetersplantsoen 1 te laten ingaan op 1 september 2024 (dus bij aanvang van het schooljaar 2024-2025) en niet in de loop van het schooljaar 2023-2024 zodat het schooljaar 2023-2024 voor de kleuters, ouders en leerkrachten optimaal kan verlopen.
II. Motivering voor het samenbrengen van alle kleuters, met uitzondering van de oudsten, in de kleutervestiging Lode Peetersplantsoen 1 vanaf het schooljaar 2024-2025. De oudste kleuters volgen vanaf het schooljaar 2024-2025 les in Haagbeemdenplantsoen 95. Wel zal, samen met het onderwijsteam en de schoolraad, worden onderzocht hoe de oudste kleuters zo maximaal mogelijk kunnen betrokken worden bij het werken met leefgroepen in de kleutervestiging Lode Peetersplantsoen 1
In het intentiebesluit van 18 november 2021 werd het samenbrengen van alle kleuters, met uitzondering van de oudsten, in de gerenoveerde kleutervestiging Parkwijk vanaf 1 september 2024 als volgt gemotiveerd:
De oudste kleuters zijn de kleuters die zowel qua leeftijd als ontwikkelingsfase klaar geacht worden om het volgende schooljaar de overstap naar het eerste jaar lager onderwijs te maken.
De vertegenwoordiging van de leerkrachten pleitte in de schoolraad van 6 december 2021 om het kleuteronderwijs te organiseren in graadsklassen en in functie hiervan de oudste kleuters niet fysiek te scheiden van de andere kleuters maar alle kleuters samen onder te brengen in de kleutervestiging Lode Peetersplantsoen 1. Ook de geleding van de ouders adviseerde tegen de intentie van het schoolbestuur om de oudste kleuters in de basisschool onder te brengen. Zij vrezen dat dit ouders eerder zal afschrikken dan aansporen om voor de stedelijke basisschool te kiezen.
Aanvullend stelden de leerkrachten voor om op de hoofdschool structureel speel/werkmomenten in te richten waarbij oudere kleuters en leerlingen van de lagere school met elkaar in contact komen en van elkaar kunnen leren. Met dit voorstel hopen de leerkrachten de pedagogische meerwaarde van interactie tussen de oudste kleuters en de jongste leerlingen van de lagere school te realiseren zonder daarom de oudste kleuters van de overige kleuters te scheiden en zonder eventueel over te gaan tot een herstructurering.
Het schoolbestuur deelt de visie van de leerkrachten om met graadsklassen/leefgroepen te werken zodat kleuters van elkaar kunnen leren.
Het schoolbestuur engageert zich dan ook om, samen met het onderwijsteam en de schoolraad, te onderzoeken hoe de oudste kleuters maximaal betrokken kunnen worden bij het werken met leefgroepen in de kleutervestiging Lode Peetersplantsoen 1.
Het onderbrengen van de oudste kleuters in de basisschool heeft als voordeel dat de oudste kleuters kunnen leren van de leerlingen van het eerste leerjaar en omgekeerd en dat de overgang voor de oudste kleuters naar het lager onderwijs vlotter kan verlopen. Dit zal sterker kunnen neergezet worden als de oudste kleuters in de basisschool verblijven dan in het geval er gewerkt zou worden met occasionele speel/leermomenten.
Dat het onderbrengen van de oudste kleuters in de basisschool ouders eerder zal afschrikken dan aanzetten om te kiezen voor de stedelijke basisschool is een veronderstelling. Tevreden ouders kunnen ook geneigd zijn om hun kinderen op dezelfde school basisonderwijs te laten volgen dan te kiezen voor de onzekerheid en verandering van een nieuwe school.
III. Gemotiveerd antwoord op de overige voorstellen, stellingen en vragen die door de schoolraad werden geformuleerd op 6 december 2021
Het schoolbestuur formuleerde gemotiveerde antwoorden op alle voorstellen, stellingen en vragen die de geledingen van de schoolraad tijdens het overleg op 6 december 2021 naar voor brachten. De voorstellen, stellingen en vragen met de bijhorende antwoorden zijn gebundeld als bijlage ('Standpunten schoolbestuur SBT met betrekking tot schoolraad 06122021') en maken integraal deel uit van dit gemeenteraadsbesluit.
Deze antwoorden werden toegelicht op de schoolraad en op de personeelsvergadering van de SBT op 22 februari 2022.
Schoolraad en Scholengemeenschap De Schakel
Het schoolbestuur heeft de beslissingsbevoegdheid omtrent de geplande verhuizing.
Niettegenstaande de beleids- en keuzevrijheid in het organiseren van het stedelijk onderwijs, acht de gemeenteraad het belangrijk om het alhier genomen besluit zowel tijdig als duidelijk en correct te communiceren met de verschillende actoren.
Het schoolbestuur zal de geledingen van de schoolraad goed op de hoogte houden van de verdere evolutie en hen waar mogelijk betrekken.
Een kopie van dit besluit zal ter kennisgeving worden overgemaakt aan de schoolraad van de SBT en aan de Scholengemeenschap De Schakel conform artikel 22 van het Participatiedecreet.
Decreet Lokaal Bestuur van 22 december 2017 (en latere wijzigingen)
Het decreet basisonderwijs van 25 februari 1997 (en latere wijzigingen)
Het besluit van de Vlaamse regering van 17 juni 1997 betreffende de programmatie- en de rationalisatienormen in het gewoon basisonderwijs
Het decreet betreffende participatie op school en de Vlaamse Onderwijsraad van 2 april 2004 (en latere wijzigingen)
Omzendbrief GD/2004/03 bij het participatiedecreet van 13/07/2004 (en latere wijzigingen)
Het huishoudelijk reglement van de schoolraad van de Stedelijke Basisschool Turnhout 2021-2025
De gemeenteraad stemde met 20 stemmen op 32 stemmers nl. van de heer Peter Segers – voorzitter, de heer Paul Van Miert – burgemeester, de heer Francis Stijnen, de heer Jan Van Otten, de heer Luc Op de Beeck, mevrouw Astrid Wittebolle, de heer Marc Boogers, mevrouw Kelly Verheyen – schepenen; de heer Hannes Anaf, mevrouw Annemie Der Kinderen, de heer Paul Moelans, de heer Bart Voordeckers, de heer Koen De Busser, mevrouw Savannah van Dongen, de heer Ludwig Nietvelt, de heer Kurt Persegael, de heer Jeff Dierckx, mevrouw Pauline Ceusters, de heer Wilfried Sylverans, mevrouw Cathy Devolder– raadsleden.
Er waren 12 neen stemmen nl. van de heer Luc Debondt, de heer Reccino Van Lommel, de heer Guy Van Litsenborg, de heer Peter Roes, de heer Wout Schafraet, de heer Kevin Janssen, de heer Rudy Elst, de heer Jan Van Steenbergen, de heer Dieter De Quick, de heer Peter Janssens, de heer Mario Geys en mevrouw Vicky Waterschoot – raadsleden.
De gemeenteraad besluit om de kleutervestiging Stadspark, Steenweg op Tielen 1, van de Stedelijke Basisschool Turnhout te verhuizen naar Lode Peetersplantsoen 1 na afloop van het schooljaar 2023-2024 en vóór de start van het schooljaar 2024-2025 conform het advies van de schoolraad, het ABOC en OVSG.
De gemeenteraad besluit om alle kleuters van de Stedelijke Basisschool Turnhout, met uitzondering van de oudsten, in de kleutervestiging Lode Peetersplantsoen 1 samen te brengen vanaf 1 september 2024. De oudste kleuters volgen vanaf dat ogenblik les in de basisschool Haagbeemdenplantsoen 95. Het schoolbestuur start een onderzoekstraject, samen met het onderwijsteam en de schoolraad, hoe de oudste kleuters maximaal betrokken kunnen worden bij het werken met leefgroepen in de kleutervestiging Lode Peetersplantsoen 1.